Claypipes.nl
Both
Het merk Both is in Gouda gebruikt tussen ca 1722 en 1898 door achtereenvolgens (ref *14) :
1722-1772 Gerrit Verschut
1772-1781 Pieter Pietersz. Lens
1781-1781 Josina Verschut (als gemachtigde)
1781-1829 Christiaan Smit
1833-1865 Jan Prince
1865-1869 Fa. Jan Prince & Cie
1869-1897 Cornelis Jan Christiaan Prince, firma Jan Prince & Cie
1897-1898 Firma G. Prince & Zoonen
Het merk lijkt ook in andere plaatsen in Nederland te zijn gebruikt waaronder Gorinchem (Jan Ophuyzen, ca 1750-1800) , Schoonhoven en Alphen aan den Rijn.
In principe is het merk ongekroond gebruikt. Aardig is daarom een variant van het merk waarbij de both gekroond is, waarschijnlijk gaat het hier om een pijp die buiten Gouda gemaakt is en waarbij het merk gebruikt is om een Goudse afkomst te suggereren.
Een gekroonde both, het bijmerk op de hiel is onduidelijk en uitgesleten. Het lijkt een wapenschild van Gouda met extra stippen op de middenbalk.
Ca 1722-1740, Gouda
Circa 1850-1888, Gouda.
Schoonhoven
Onderstaande pijpen zijn gevonden in Schoonhoven, tussen voornamelijk stortmateriaal van Schoonhovense pijpenmakers uit de periode 1750-1800. Ca 90% van het gevonden materiaal betrof typerende Schoonhovense pijpen met ketel versiering. De overige 10% werd gevormd door vooral onbewerkte, ovale ketels, waarvan er een aantal duidelijk Gouds waren, maar ook een fors aantal waarschijnlijk lokaal gemaakt met merken van Nicolaas van Koomen, 96 (gekroond/ongekroond), WS gekroond, fortuin en both. Onderstaande pijpjes zijn hoogstwaarschijnlijk in Schoonhoven gemaakt.
Onbewerkt 'casjotte' of rondbodem pijpje, gevonden in Schoonhoven. Bij deze pijp is hetzelfde merkstempel gebruikt als bij bovenstaande pijp met sierlijke knorren versiering. Circa 1750-1780.
Wat slordig, onscherp merk, geen bijmerken op hiel of ketel
Vondstengroepje in Alphen
Een vondstengroepje in stortgrond in Alphen. Ovoide pijpen met hielmerk 26, hielmerk both, kromkopjes met melkmeid, molen, een koning David achtig merk en een 3 tal slanke knorren zonder merk
Welkom op Batavia
Wat slanke ovoide kop met hiel hiel en rechte steel. Links op de ketel in reliëf het wapen van Batavia gedragen door een achter het schild geplaatste leeuw en onder een parelkroon met wapenschilden van VOC en Amsterdam ter weerszijden. Opvallend is dat boven het logo van de VOC de letter B lijkt te staan. Rechts op de ketel zien we in reliëf een driemaster met gestreken zeilen en wapenschilden van Zeeland en Delft. Onder de afbeeldingen links en rechts een tekstlint met de teksten WELKOM OP en BATAVIA.
Hielmerk Both, waarschijnlijk gemaakt door Gerrit Verschut in Gouda welke dit merk als eerste in Gouda gebruikte vanaf ca 1722 tot 1772 (ref *14). Dit pijpje zal rond ca 1740 gemaakt zijn.
Ook in de verzameling dezelfde pijp met hielmerk 'boogmand' en eentje met hielmerk P.
Eenzelfde exemplaar is ook bekend met het merk KVD.
Op diverse afbeeldingen in de literatuur komen we het VOC logo tegen met toevoeging van een of enkele letters. Hoewel ik nog geen uitgebreide bevestiging hiervan heb ga ik er van uit dat aangezien de Amsterdamse VOC kamer de letter A boven het logo gebruikte, de VOC kamer op 'De Kaap' de letter 'C', de VOC kamer in Zeeland de letters Z en eronder M (Zeeland / Middelburg), deze letter B de VOC kamer op Batavia betreft.
Wapens van Delft, de VOC (met B), Amsterdam en Zeeland.
Op de linker zijkant van de hiel als bijmerk het Gouds wapenschild
Laatste Nieuwe
17/9: de brocanterie heeft weer wat leuke pijpjes opgeleverd.
1/7: Veel nieuwe foto's van vooral verschillende merken toegevoegd.
21/4: Een erg scherp uitgevoerde 'rustende herderin met een schaapje' van de Goudse pijpenmaker Wagenaar.
12/3; Gouds pijpje uit de vroege 18e eeuw met fraai getordeerde steel
23/1: Weer wat pijpen uit de collectie op foto gezet waaronder weer leuke hiel-merken.
8/12 : De pijpenmakers van Schoonhoven is het resultaat van ruim twee jaar archief onderzoek. Een 432 pagina's tellend boek dat een geheel nieuwe blik werpt op de industrie in deze stad en ruim 120 makers in detail belicht. Heel veel tot op heden onbekende informatie.
