Rotterdam

In Rotterdam zijn vooral in de 17e eeuw kleipijpen gemaakt. Hoewel de eerste vermelding van een pijpmaker uit 1621 dateert, zullen daarvoor al pijpmakers in Rotterdam actief geweest zijn. Na 1675 lijkt het te zijn afgelopen met de Rotterdamse kleipijpen nijverheid (ref *23).

 

In 2015 is een uitgebreide publicatie (ref *23) tot stand gekomen welke de Rotterdamse pijpen industrie in detail behandeld. Op deze pagina's beperkt ik mij tot een aantal voor Rotterdam karakteristieke produkten in de verzameling.

 

Eerste Generatie pijpen

Het lijkt aannemelijk dat ook in Rotterdam, dat in begin 1600 nog een bescheiden havenstad was, ook de Engelsen de tabak en pijproken geintroduceerd hebben. Opvallend is dat relatief veel zogenaamde 'eerste generatie' pijpen in Rotterdam en omstreken gevonden worden, waarvan de meeste waarschijnlijk geimporteerd waren. Het kan echter niet uitgesloten worden dat ook in de eerste decennia van 1600 dergelijke pijpen al in Rotterdam werden gemaakt.

 

De vroegste vermelding van een Rotterdamse pijpenmaker dateert van 1621 en noemt de pijpenmaker Richard Pugmore. 

 

Op 30-05-1649 werd in Rotterdam de 'tabakspijpenmaker' Hendrik Jans begraven, hij was getrouwd met Gerritje Cornelisdochter

 

Op 31-10-1649 werd in Rotterdam de 'pijpmaker' Jan Reyniers begraven. Mogelijk is het merk IR op de vroege pijpjes van zijn hand ?

 

Op 29-05-1650 werd in Rotterdam de 'pijpenmaker' Leendert Jans begraven.

 


Ca 1600-1620, merk WC met een bloem en een blad of lof versiering onder de letters. Mogelijk Willem Coolman?

 Fraai geglaasd en afgewerkt exemplaar uit 1610-1630. Hielmerk is een enkele radering.


Klassieke Engelse vorm met punthiel. De steel is helaas tegen de hiel afgebroken zodat het karakteristieke punthieltje niet zo goed uitkomt op de foto

 

 

Primitief model, niet al te fijn afgewerkt, zou heel goed lokale productie kunnen zijn 


 

Onderstaand pijpje is een ongerookt eerste generatie model met wat beschadigingen die sterk het vermoeden van een misbaksel (pijpmakersafval) geven.


Een prachtmodel, zeer primitief ; het lijkt op de foto alsof de ketel aan de voorzijde een stukje mist, maar dat is niet zo, dit is het model. Ook gevonden in Rotterdam. Op de steel gele glazuurresten.

Gemerkte pijpen vanaf ca 1630

Zoals ook in alle andere plaatsen zijn de meeste eerste generatiepijpen ongemerkt. Vanaf ca 1620/30 gaan we de meeste merken zien, en in eerste instantie zijn dit dan vaak afbeeldingen van (tudor) rozen of lelies. Ook in Rotterdam worden dergelijke pijpen veel gevonden en deze zijn zonder verdere andere merktekens haast onmogelijk aan makers te koppelen. Hieronder een pijpje dat uit ca 1650-60 lijkt te stammen met een Fleur de Lis versiering op de ketel, waarschijnlijk in Rotterdam gemaakt.


 

 

Pijpje uit ca 1620-1630, opvallend zijn de raderingen op de overgang tussen ketel en steel. Verder ongemerkt.

 

 

 

 

 

 

Het merk HI wordt toegeschreven aan de pijpmaker Hendrik Jansz. welke tussen ca 1640 en 1650 in Rotterdam actief was. Veel afval van zijn bedrijf is aan de Rechter Rottekade gevonden (ref *23).

 

 

 

 

 

Het merk DF met daarboven een trompet en een kroon wordt toegeschreven aan Daniel Fransz. Huijs. In 1628 blijkt hij trompetter van beroep te zijn, en 2 jaar later wordt hij als pijpmaker vermeld (ref *23). Hij heeft waarschijnlijk tussen ca 1630 en 1650 pijpen gemaakt.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Het merk MA met daarboven een vis is een veel voorkomend merk in Rotterdam. Helaas is tot op heden onbekend welke pijpmaker hiervoor verantwoordelijk was



Het pijpje hierboven met RA gekroond heeft een enorm grote hiel ; dit verschijnsel zagen we vooral rond ca 1630-1640 en is daarna snel verdwenen. Ook deze pijp en merk worden aan een Rotterdamse pijpmaker toegeschreven.

 

Tussen ca 1620 en 1635 is ene William Coolman in Rotterdam actief als pijpmaker (ref *23). Deze pijpjes zouden van zijn hand kunnen zijn.




Bovenstaand pijpje met het fraaie merkje CC met een boom daartussen wordt toegeschreven aan de pijpmaker Claes Crijnen in 't Hout, welke tussen ca 1640 en 1650 actief was (ref *23).

 

Merk met een dier (Leeuw of hond?) en daarboven de letters IL.

Gevonden in Rotterdam.

 

 

 

 

 

 

 

 

Merk met de helaas onscherpe afbeelding van een dier (?!) en daarboven de letters PS. Gevonden in Rotterdam.


MO gekroond of MC ?! Onbekende plaats of maker



Ongemerkte, typisch Rotterdamse produkten

 

Onderstaande pijpen zijn allemaal in Rotterdam gevonden.


Het merk MC is tot op heden niet met een (rotterdamse) pijpmaker te verbinden. Het is wel in Gorinchem en Leiden gebruikt tussen ca 1630 en 1660 


Merk Posthoorn of wellicht Walvis aan lint. Ca 1650-1670






Laatste Nieuwe

17/9: de brocanterie heeft weer wat leuke pijpjes opgeleverd.

1/7: Veel nieuwe foto's van vooral verschillende merken toegevoegd.

21/4: Een erg scherp uitgevoerde 'rustende herderin met een schaapje' van de Goudse pijpenmaker Wagenaar.

12/3; Gouds pijpje uit de vroege 18e eeuw met fraai getordeerde steel

23/1: Weer wat pijpen uit de collectie op foto gezet waaronder weer leuke hiel-merken. 

8/12 : De pijpenmakers van Schoonhoven is het resultaat van ruim twee jaar archief onderzoek. Een 432 pagina's tellend boek dat een geheel nieuwe blik werpt op de industrie in deze stad en ruim 120 makers in detail belicht. Heel veel tot op heden onbekende informatie.